بسیار پیش آمده که با شوق و ذوق یک کتاب را شروع می کنیم. در ساعتهای ابتدایی خواندن این کتاب، پر انرژی و پر نشاط هستیم اما پس از مدتی این انرژی کاسته شده و جای خود را به یک مسئولیت سنگین میدهد: تمام کردن کتاب. اگر برای شما هم این اتفاق پیش آمده است باید بدانید که دلایل مختلفی وجود دارد که علاقه شما را به کتاب در طول زمان کم میکند و به جایی میرساند که یا کتاب را نصفه و نیمه رها کنید یا اینکه با مشقت خواندن کتاب را به پایان رسانیده و دیگر هیچوقت دوباره به سراغش نروید. باید اشاره کرد که احتمالا این مشکل، مشکل شماست و نه کتاب. در ادامه بررسی میکنیم که علت خسته شدن از کتاب چیست و چرا نمیتوانیم آن را به پایان برسانیم. همچنین روش هایی برای حل این مشکل را بازگو میکنیم تا بتوانیم مطالعه های خود را مفید تر ادامه دهیم.

دلایل اصلی تمام نکردن یک کتاب

خواندن یک کتاب چه از نوع درسی و اکادمیک باشد و چه از نوع رمان و داستان نیازمند توجه مداوم است. می توان گفت که بسیاری از افراد در حین خواندن کتاب آنطور که باید توجهی به محتوای متون نکرده و فقط با چشم آن را می خوانند. می توان گفت بی توجهی دلیل اصلی مقید نماندن به یک کتاب است. اما این بی توجهی ها از کجا نشات می گیرند. دلایل زیر را بخوانید و بررسی کنید که هنگام خواندن کتاب درسی یا یا متن غیر درسی کدام یک از عوامل به سراغتان می آید.

سر وصدا و آمبیانس محیط

اکثر ما برای کتاب خواندن زمان مشخصی را در نظر نگرفته ایم. هر وقتی از روز که احساس کتاب خواندن پیدا می کنیم کتاب را بدست می گیرم و به مطالعه آن می پردازیم. آیا هنگام مطالعه مطالعه کتاب به حواس پرتی های اطرافتان توجه می کنید؟ آیا به نظر شما با صدای گذر اتوبوس یا صدای اخبار در تلوزیون می توان تمرکز برای خواندن یک صفحه به صورت مفید و سودمند را داشت؟ قطعا خیر. قبل از شروع کتابخوانی به این موضوع توجه کنید که آیا در پس زمینه محل صدایی وجود دارد که باعث حواسپرتی شده و تمرکز شما را از کتاب سلب کند. اگر تا بحال به این موضوع توجهی نداشتید از این مرحله به بعد حتما صدای اطراف خود را به مینیمم برسانید. در پاراگراف های بعدی به اینکه چگونه المان های از بین برنده تمرکز را از بین ببریم توضیحات مفصل تری را ارائه خواهیم کرد.

کتاب خواندن قبل از خواب

هر چقدر هم که شبها بیدار و پر انرژی باشید، قبل از خوابیدن به هیچ عنوان زمان مناسبی برای کتاب خواندن نیست. چراکه این کتاب ممکن است یک کتاب آکادمیک بوده و نیاز به دقت روی کلمه به کلمه دارد. پژوهش های زیادی که در ضمینه فعالیت های مغز قبل از خواب انجام شده است همگی بر این نکته تمرکز دارند که بدن به صورت عمومی با غروب آفتاب میزان هورمون سروتونین و آدرنالین را در بدن کاهش داده و دمای خود را کاهش میدهد. این به این معنی است که بدن عملا به خواب میرود اگرچه که مغز دائما در حال کار است. خواندن کتاب های سنگنین و نیازمند توجه باید در زمان هایی از روز انجام شود که بدن و به خصوص مغز آمادگی کامل را در برابر درک کلمات سنگین، ارتباطات و حفظ کردن داشته باشد.

لحن نوشتار نویسنده یا مترجم بی تاثیر نیست

لحن نوشتاری هر نویسنده با دیگری تفاوت دارد. آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده اید که چرا نوشته های صادق هدایت را دوست دارید اما نمی توانید به سمت کتاب های بزرگ علوی بروید، یا برعکس؟ به این دلیل است که شخصیت شما ممکن است به تعدادی از نویسنده ها نزدیک تر باشد و این باعث می شود که بتوانید با نوشته های آنها ارتباط مثبتی برقرار کنید. همین امر سبب بهتر متوجه شدن داستان یا محتوای کتاب خواهد شد.

در مورد کتاب های آکادمیک و آموزشی، مترجمان نقش اساسی را ایفا می کنند. گفتار ترجمه یک مترجم می تواند آنچنان دلنشین و قابل فهم باشد که با یک نگاه سریع متوجه تمام ریزه کاری ها و جزییات خواهید شد و به کتاب میل و علاقه بسیار زیادی پیدا خواهید کرد. اما متاسفانه ترجمه های بد و نا مفهوم می تواند ما را برای همیشه از آن کتاب زده کنند. برای حل این مشکل پیشنهاد می شود که قبل از خرید هر کتاب به نمره های دیگر کاربران در وبسایت ها نگاه کوتاهی بیندازید. همچنین همیشه به سراغ ناشر هایی بروید که قبلا کتابی از آن خریداری کرده و اطلاعاتی در دست دارید.

تاریخ نوشتار و دامنه لغت

طبیعی است که کتابهای نسخه های قدیمی و یا تاریخی به دلیل استفاده از املا و لغات سنگین نامفهوم تر از معمول هستند. اگر مهم است که این کتاب ها را مطالعه کنید کمی روی دامنه لغت فارسی خود کار کنید تا درک بهتری از متن داشته باشید.

اما چگونه می توانیم خواندن یک کتاب را به انتها برسانیم؟

پیش از ذکر روشهای کمک کننده باید به این نکته توجه داشت که هر کتاب محصول روزها تفکر و تحقیق و همچنین صرف عمر و تجربه یک نویسنده است. پس مطمئنا در هر صفحه از کتاب چیزی برای یادگیری وجود دارد. اگر قبل از خرید کتاب این دیدگاه را داشته باشید قطعا نظری مثبت تر به خواندن کتاب پیدا خواهید کرد. اما در صورتی که یک یا چند از دلایل بالا مانع از تمرکز شما شدند، مراحل زیر را طی کنید:

اگر مفهوم یک صفحه را متوجه نشدید دوباره بخوانید

خواندن یک صفحه برای چند بار اصلا باعث شرم و خجالت نیست. در حقیقت نویسندگان مشهور تاریخ همگی بر این نظر بوده اند که کتاب را باید با تمام حواس خواند و نه فقط با حس بینایی. ممکن است چند صفحه از کتاب اطلاعات مهم و اساسی را با شما در میان بگذارد. قطعا نمیتوان بدون فهمیدن کامل آن اطلاعات از صفحات کتاب گذر کرد. پس خواندن دوباره به هیچ عنوان باعث شرمساری نیست.

البته توجه داشته باشید که اگر چندین بار یک صفحه را مطالعه می کنید اما متوجه نمی شوید احتمالا ذهن شما آشفته است و یا سر و صدای محیط روی درک مطلبتان تاثیر گذاشته است.

از بوکمارک ها استفاده کنید

مهم نیست که کتابی که در حال مطالعه آن هستید درسی است یا غیر درسی؛ حتما از بوکمارک استفاده کنید. بوکمارک یک نشانگر است که تعداد صفحه خوانده شده را مشخص می کند. امروزه بوکمارک های زیبا و فانتزی زیادی وجود دارد که به انگیزه کتابخوانی شما نیز کمک بسزایی خواهد کرد. همیشه پس از خواندن کتاب آخرین صفحه را نشان بگذارید تا برای نشست بعدی بدانید که دقیقا باید از کجا شروع کنید. پیشنهاد می شود که از چند همیشه برای ادامه از چند خط بالاتر شروع کنید تا حافظه شما تازه شده و ذهنتان آماده دریافت اطلاعات جدید باشد.

هرگونه حواس پرتی را از بین ببرید

همانطور که قبل تر گفته شد حواس پرتی ها عامل اصلی کنار مفید نبودن مطالعه هستند. بهترین روش برای حل این مشکل داشتن برنامه روزانه یا هفتگی برای مطالعه است. به مطالعه خود مقید بمانید و اگر روزانه 2 ساعت را برای آن در نظر گرفته اید، هیچ کاری به جر مطالعه نکنید. حواس پرتی های مهم عبارت اند از تلوزیون، موبایل و سر و صدای اطراف. برای حل این مشکلات کافیست تا موبایل خود را سایلنت کنید و اتصال آن را با اینترنت به مدت 2 ساعت قطع کنید. تلوزیون را خاموش کنید و در یک اتاق ساکت و روشن بنشینید. پیشنهاد می شود برای افزایش تمرکز از یک آهنگ کلاسیک ایرانی یا غربی پخش کرده و به مطالعه بپردازید.

تکنیک نوت برداری

اگر متون آکادمیک و درسی مطالعه می کنید این ترفند بسیار برای شما کارساز خواهد بود. این ترفند Note Taking  نام دارد. تکنیک نوت برداری نیازمند علم خاصی نیست. کافی است که چند عدد کاغذ سفید و یک مداد به همراه داشته باشید. نکات مهم و کلمات کلیدی هر صفحه را روی این صفحات سفید بنویسید. این تکنیک از دو جهت به شما کمک می کند: 1- در هنگام مرور درس دیگر نیاز به خواندن کل کتاب نیست و با خواندن نکات مهم مطمئن هستید که چیزی را از دست نداده اید. 2- نوشتن نکات بلافاصله پس از خواندن باعث می شود که سریعتر و بهتر در ذهن جا بیفتند.

[su_box title=”نکته” box_color=”#fa264d”]در صورتی که حافظه ضعیفتری دارید می توانید برای ادامه دادن مطالعه در روز های بعد ابتدا نگاهی به نکات نوشته شده در نشست قبل داشته باشید تا همه چیز در ذهنتان تازه شود.[/su_box]

نکته نهایی

کتابهایی هستند که به دلایل مختلف قابل درک نیستند. از فونت بد تا نوشتار غیر قابل فهم هزاران علت میتواند یک کتاب نا مفهوم را بسازند. اگر هر از چند گاهی با این کتاب ها برخورد می کنید خود را سرزنش نکنید. شما اشکالی ندارید. این کتابها هستند که خواننده را مشتاق نگه نمی دارند. پس اگر با خواندن چند صفحه از کتاب متوجه این موضوع شدید که کتاب واقعا نامفهوم است بهترین راه این است که این کتاب را کنار گذاشته و همان عنوان را با انتشارات متفاوت و مترجم متفاوت امتحان کنید. هیچ چیز بهتر از این نیست که یک کتاب بد را نیمه کاره رها کنید.