تکنیک های یادگیری یا روش های یادگیری فراوان هستند. انواع سبک یادگیری هر یک از خلاصه برداری، یادداشت برداری تا نحوه مطالعه کردن، به نحوی به ما در فرا گیری کمک می کنند. اما در این مقاله به صورت جامع 10 تکنیک یادگیری را با هم مرور می کنیم تا به بهترین سبک و راحت ترین روش از فرا گرفتن زبان، تا درس، موسیقی، ورزش، کسب و کار و تکنولوژی و … برسیم. با ما همراه باشید.
مدرسه و محیط های آموزشی برای فراگیری ساخته شده اند و جالب است یکی از مواردی که به خوبی به آن عمل نمی شود، یادگیری است. به نظر می رسد روش هایی که در مدرسه تدریس می شوند، کارآمد نیستند. در این قسمت برای شما کاربران 10 مورد از رایج ترین روش های مطالعه و یادگیری براساس میزان اثر بخشی شان، رتبه بندی شده اند. این روش ها براساس میزان اثر بخشی به کم، متوسط و یا زیاد تقسیم بندی شده است. هایلایت کردن/ علامت گذاری/ خط کشیدن/ خلاصه نویسی و دوره کردن، همگی روش هایی هستند که در مدرسه آموزش داده می شود، این روش ها به عنوان تکنیک های کم تاثیر ثبت شده اند.
هر روش بر اساس سودمندی نیز در طبقات کم، متوسط و زیاد، ارزیابی شده است.
| تکنیک | سودمندی |
| سوال از جزئیات
خود- توضیحی خلاصه برداری هایلایت و خط کشیدن زیر کلمات حفظ کردن با کمک کلمات کلیدی تصویرگری و خیال پردازی دوره کردن مطالب تست گرفتن از خود مطالعه پراکنده و توزیع زمانی آن تمرین لایه ای |
متوسط
متوسط ضعیف ضعیف ضعیف ضعیف ضعیف قوی قوی متوسط |
تکنیک های یادگیری و مطالعه با کارآیی قوی
امتحان گرفتن از خود ( مؤثر در بازیابی دانش)
تستینگ یا امتحان گرفتن به عنوان یکی از بهترین روش ها برای حفظ اطلاعات توسط متخصصان، تمجید شده است.
در این روش، نیازی نیست که حتما یک امتحان واقعی و در یک محیط امتحانی صورت بگیرد. در واقع، شما در هر زمان و مکانی می توانید خودتان را تست کنید. می توانید با طرح سوالاتی در ذهنتان و پاسخ دادن به آنها از خودتان امتحان بگیرید. همچنین می توانید خودتان را با فلش کارت ها تست کنید. یا می توانید با انجام تمرینات و حل مسائل بدون کمک یادداشت ها و مطالب کتاب خودتان را ارزیابی کنید یا در نهایت خودتان را در محیطی امتحانی ، ارزیابی کنید.
تست گرفتن فقط مربوط به درس و امتحان نیست. شما امروز در حال تمرین بر روی ساز موسیقیایی خود هستید و برای تست کردن تواناییتان، یک قطعه را که مربوط به تمرینات امروزتان است بنوازید. در واقع در این روش بعد از یاد گیری هر مبحث، مهارت یا موضوعی، باید دانش خود را تست کنید که تا چه اندازه آن را فرا گرفته اید. نوع آرمون را باید خودتان با توجه به شرایطتان مشخص کنید.
دو تئوری در پاسخ به این سوال که چرا این روش مؤثر است، مطرح شده است:
- امتحان گرفتن یا تستینگ، حافظه شما را با راه اندازی فرایندهای بازیابی مشروح فعال می کند. این کار از طریق دسترسی به حافظه بلند مدت و بازیابی اطلاعات مرتبط اتفاق می افتد.
- امتحان گرفتن، رمز گذاری را در مغز از طریق نشانه ها تسهیل می کند. علاوه بر این، شواهد اخیر نشان می دهد که امتحان گرفتن توانایی دانش آموزان را نیز برای سازماندهی ذهنی دانش خود بهبود می بخشد و در نتیجه ی آن، سرعت و تاثیر فرایند بازیابی اطلاعات را بالا تر می برد.
نکاتی برای امتحان گرفتن: مطالعات نشان می دهد که امتحان گرفتن مجدد بدون فاصله از امتحان قبلی، تاثیر بسیار کمی در افزایش یادگیری دارد. در عوض، امتحان گرفتن باید با فاصله های زمانی کافی از امتحان قبلی صورت بگیرد.
تکنیک مطالعه پراکنده و توزیع زمانی آن ( مؤثر در افزایش میزان یادگیری)
تمرین توزیعی یا Distributed practice یک روش مطالعه کردن است که به شما کمک می کند مطالعات خود را در بازه های زمانی تقسیم کنید. به جای اینکه یکباره مقدار قابل توجهی مطالب را مطالعه کنید کم کم و به آهستگی آن ها را فرا بگیرید. به همین دلیل است که با شتاب یادگرفتن برای امتحان موثر نیست. تحقیقات بارها نشان داده است که مطالعه توزیعی برای حفظ و یادگیری مطالب بهتر است. دلیل مؤثر بودن این روش این است که به مغز فرصت می دهد تا اطلاعات قبلی را به وسیله تمرکز و فکر کردن به آنها و تفکیک شان، جذب کند. بسیار واضح است که فاصله بین مطالعات برای یادآوری آنچه که یاد می گیرید، بسیار مهم است.
کلید این روش مطالعه کردن، استراحت دادن به مغز و سپس بازیابی و تمرین آن چه که فرا گرفته اید است، و سپس به سراغ قسمت بعدی باید بروید.
تحقیقات دیگری نشان می دهد که سطح بهینه برای به خاطر داشتن مطالب، چیزی بین ۱۰ تا ۲۰ درصد از کل زمانی است که لازم داریم مطلب به خاطرمان بماند. مثلاً اگر می خواهیم مطلبی برای یکسال در ذهنمان بماند می بایست حداقل ماهانه آن مطلب را مرور نماییم یا اگر بخواهیم مطلبی برای ۵ سال در ذهنمان نقش بگیرد باید مروری ۶ ماهه یا یک ساله بر مطالبمان داشته باشیم. بر همین اساس است که اگر می خواهید مطلبی برای یک هفته یادتان بماند باید فضای یادگیری را در ۱۲ تا ۲۴ ساعت تقسیم نمایید.
یک مطالعه در سال 1979 نشان داد که دانشجویانی که 6 جلسه مطالعه را با فاصله 30 روز انجام دادند، از دانشجویانی که این حجم درسی را به صورت یک روز درمیان خواندند، نتایج بهتری گرفتند. همچنین افرادی که بین مطالعات خود استراحت نکردند و اجازه ندادند بین درس خواندنشان حتی یک روز تعویق بیفتد، بدترین حالت را داشتند. آنها در آزمون نهایی نسبت به دو گروه اول به طور چشمگیری نتیجه بدتری گرفتند.
نکاتی برای روش توزیعی : اگر چه می توانید 30 روز بین هر جلسه مطالعه وقت بگذارید، اما محیط های دانشگاهی این موقعیت خاص را به شما نمی دهد. بیشتر کلاس ها 3 تا 4 ماه طول می کشد و در طی آن 2 تا 4 آزمون بزرگ برگزار می شود که با امتحانات هفتگی و تکالیفشان همراه است. بنابراین، بهترین کاری که برای آزمون های مدرسه و دانشگاهی می توانید انجام دهید، استفاده از فاصله زمانی 24 ساعته است تا تمامی دروس خود را بازخوانی کنید. در طی چند روز اول یادگیری، باید مطالعه خود را به بازه های 24 ساعته تقسم کنید. پس از 4 جلسه مرور ( با فاصله 24 ساعته بین هر جلسه)، می توانید مطالب خود را در زمان کمتر و با جزئیات کمتری مطالعه کنید. در واقع، یک ماه وقفه بین هر 4 جلسه مرور، کاملا مناسب است.
ترکیب کردن روش توزیعی و امتحان گرفتن و نتایج آزمون شما می تواند به سرعت باعث صعود و ترقی شما شود. در واقع همراهی این دو روش باعث می شود تمام مواد درسی خود را یاد بگیرید و برای امتحانات دانشگاهی کاملا آماده باشید.
روش ها و تکنیک های یادگیری و مطالعه با کارآیی متوسط
سوال از جزئیات، خود – توضیحی و تمرین بینابینی (لایه ای) در ارزیابی تکنیک های یادگیری رتبه متوسط را به دست آورده اند. با هم برخی از این روش ها را با هم مرور می کنیم.
سوال از جزئیات ( با تاثیر متوسط در افزایش یادگیری)
این روش بر پایه ایجاد توضیحات برای موضوعات شکل می گیرد. بر اساس آن کافی است که پس از مطالعه چند پاراگراف از خود سوالاتی بپرسید مثلا چرا X؟ و در پاسخ Y را عرضه کنید و در یادداشت برداری خود از همین پاسخ ها بهره بگیرید. این روش یکی از ساده ترین متدهای ممکن است که البته بسیار همه گیر و پرکاربرد است. (در مدارس ایران از این شیوه به فراوانی استفاده می شود) در به کارگیری این روش لازم است تا حد قابل قبولی دانش قبلی کافی برای تولید سوالات معقول و مناسب داشته باشید. پس می توان گفت دانش آموزانی که در موضوعی خاص تجربه کافی داشته باشند، این روش را به بهترین وجه ممکن اجرا می کنند.
این روش در صرفه جویی زمان بسیار کارآمد است. مطالعات نشان داده است که این تکنیک می تواند زمان مطالعه را از ۳۲ دقیقه به ۲۸ دقیقه کاهش دهد و در یادگیری تاثیر گذار باشد.
با این حال، این روش در کاربرد خود محدود است. کاربرد آن محدود به پاسخ دادن به اظهارات واقعی است، مانند اظهارات X و Y در بالا و هنگام یادگیری در مورد یک زنجیره پیچیده از روابط، مانند دستگاه گوارش کاربردی ندارد.
نکاتی برای روش سوال از جزئیات : این روش اگر به صورت مداوم انجام شود، می تواند بسیار مؤثر باشد. بنابراین، همانطور که در حال درس خواندن هستید، مطمئن شوید که از همه مطالب درک درستی دارید و این اطمینان را با سوالات جزئی از خود پرسیدن در هر دو پاراگراف حاصل کنید. تحقیقات نشان می دهد که دستاوردهای این تکنیک زمانی پیش پا افتاده می شود که در هر یک یا 2 صفحه انجام شود. برای استفاده بهتر از این تکنیک، از یک دفترچه یادداشت استفاده کنید و پاسخ هایی که در حین خواندن برایتان پیش می آید را با جواب بنویسید. این تمرینِ نوشتن باعث می شود که سوالات و پاسخ ها در حافظه تان بماند.
خود-توضیحی Self-Explanation ( تاثیر متوسط در افزایش یادگیری)
خود توضیحی یک روش مشابه به سوال از جزئیات است. این تکنیک با توضیح و ضبط آن شکل می گیرد که یکی از این دو احتمالا می تواند مشکلات موجود در یک مسئله را حل کند. در تحقیقات انجام شده نتیجه گرفته شد که توضیحاتی که دانشجویان سال بالایی از فرمول های جبری و هندسی برای سال پایینی ها ارائه می دهند موثرترین حالت این روش محسوب می شود. این روش به همان سادگی توضیح دادن استاد است با این حال برخلاف آن، زمان بیشتری (تا دو برابر) را برای مهارت پیدا کردن لازم دارد. شکل گیری این روش بر پایه مطرح کردن سوالاتی با کلید واژه “چطور” شکل می گیرد. توضیحاتی که در قبال آن به خود می دهیم احتمالاً می تواند راه حلی برای به خاطر سپردن بهتر باشد. طبق تحقیقات این روش می تواند تا حد قابل قبولی و به ویژه برای دروسی همچون ریاضی، فیزیک و شیمی به کار آید.
استحکام این استراتژی یادگیری، در این است که می توان آن را برای موضوعات مختلف و درس های متفاوت به کار برد. تحقیقات نشان داده است که استفاده از این روش نیاز به آموزش دارد و این تکنیک یکی از روش های زمان بر برای مطالعه محسوب می شود.
نکاتی برای روش خود – توضیحی: در هنگام اجرای این تکنیک، نوشتن سوالاتی که می خواهید به آن ها بپردازید بسیار کمک کننده می باشد. پس سوالاتی که برایتان پیش می آید همراه با پاسخ ها یادداشت کنید. این کار مفاهیم بیشتری را به حافظه انتقال می دهد و اجازه می دهد مغز شما مفاهیم و اطلاعات دریافتی را سازماندهی کند. در روش دیگر همیشه سعی کنید دانش و یافته های خود را برای فردی توضیح یا به وی آموزش دهید.
تکنیک برقراری ارتباط یا Interleaved practice ( تاثیر متوسط در میزان یادگیری)
این تکنیک برای زمانی است که دانش آموز موضوعات درسی را مطالعه می کند و همزمان به موضوعات قبلی مرتبط با این موضوع نیز می پردازد. در واقع این روش برقراری ارتباط مابین موضوع در حال یادگیری با موضوعاتی است که قبلا فراگرفته اید.
به عنوان مثال، اگر یک دانش آموز در حال یادگیری چند جمله ای ها در جبر است، اما در مورد ساده سازی معادلات جبری و حل نابرابری ها در هفته های گذشته آموخته است، باید با توجه به اندوخته های خود در رابطه با مباحث پایه با موضوع جدید ارتباط برقرار کند و گذری هم به مطالب قبل بزند تا آن ها هم مرور شوند.
مطالعات نشان می دهد که این روش پتانسیل بالایی برای بهبود یادگیری و حفظ دانش و مباحث نزدیک به ریاضیات در افراد دارد.
علاوه بر این، تمرین های بینابینی در بسیاری از مهارت های شناختی دیگر به دانش آموز کمک می کند.
نکاتی برای تمرین بینابینی: اگر مشغول خواندن ریاضی و علوم هستید، انجام تمرین بینابینی باید به صورت مداوم باشد. بازگشت به مطالعه فصل ها و موضوعات پیشیشن به عنوان مرور، بسیار مورد نیاز است. زیرا اکثر مطالب علوم و ریاضی به مطالب قبلی خود وابسته است. این تکنیک هم چنین برای یادگیری زبان های خارجی بسیار کاربرد دارد. بنابراین، کاری که باید انجام دهید این است که هنگام مطالعه مطالب جدید، همزمان مطالب و موضوعات قبلی را نیز مرور کنید. این تکنیک به تقویت پایه دانش شما نیز کمک می کند و باعث می شود تفاوت زمانی که این روش ها را به کار می گیرید با زمانی که به کار نمی گیرید را درک کنید.
روش های و تکنیک های یادگیری و مطالعه با کارآیی ضعیف
خلاصه نویسی، هایلایت کردن، خط کشیدن زیر مطالب، علامت گذاری، حفظ کلید واژه ها، تصویر سازی و مرور کردن، همگی در کمک به فرایند یادگیری کمک کننده هستند ولی نه با اندازه ای که فکر می کنید. پس در ارزیابی امتیاز ضعیف را دریافت کرده اند.
تکنیک یادگیری هایلایت کردن، زیر مطالب خط کشیدن و نشانه گذاری
هایلایت کردن یک روش مورد علاقه اکثر دانش آموزان و دانش جویان است، اما تحقیقات نشان می دهد که این روش تا حد بسیار زیادی کم ارزش ترین روش های کمک به درج مطالب در حافظه است. البته این به این معنی نیست که این روش را کنار بگذارید.
این تکنیک از آنجا که به دانش آموزان می قبولاند که شرایط تحت کنترل است، مورد علاقه بسیاری از افراد است. این روش را می توان نشانه ای از استرس نیز دانست که با ارسال سینگنال شرایط تحت کنترل به دانش آموزان به نوعی، آرامش می دهد. اما مهم است که بدانید این روش تقریباً هیچ تاثیری در میزان یادگیری شما ندارد. یکی از دلایل محبوبیت این روش این است که نیاز به هیچ آموزش و کار خاصی ندارد. هیچ زمان اضافی را از ما نمی گیرد و به هیچ وجه هیچ عملکردی در افزایش عمکرد مغز و بکارگیری سلول های خاکستری ندارد.
قابل ذکر است که این روش تنها برای مطالعه بخش های اصلی یک تحقیق و یا متن بلند به کار می آید تا خلاصه ای از مهم ترین مطالب به خواننده منتقل شود، با این یادآوری که خواننده خود به موضوعات مندرج شده در مقاله آگاه است و قرار نیست چیز جدیدی یاد بگیرد.
نکاتی برای هایلایت کردن مطالب : اگرچه هایلایت سازی به تنهایی راه موثری برای یادگیری مطالب نیست اما شما کاربران بدانید که ترکیب آن با تکنیک های دیگر می تواند مؤثر واقع شود و در حفظ اطلاعات برای امتحان به ما کمک کند. برای مثال، ترکیب کردن روش هایلایت و امتحان گرفتن از خود می تواند نقش مهمی در درونی سازی مطالب داشته باشد.
تکنیک یادگیری خلاصه برداری (تاثیر ضعیف در افزایش میزان یادگیری)
به عنوان یک روش قدیمی و حتی غریزی، می توان به خلاصه برداری اشاره کرد. تحقیقات نشان داده، خلاصه برداری از مطالب تنها برای آزمون های تستی موثر است. در واقع این خلاصه برداری ها به افراد کمک می کند بدون نیاز به اطلاعات کامل، سوالات را با توجه به موارد مهمی که خلاصه برداری یادداشت کرده اند، پاسخ دهند.
تحقیقات به طور مشخص روشن کرده که خلاصه برداری به هیچ وجه نمی تواند در یادگیری موثر واقع شود با این حال ثابت شده است که این روش به مراتب از روش های معمول دیگر همچون هایلایت کردن و یا زیر کلمات خط کشیدن مفیدتر است. میزان به خاطر سپاری مطالب با این روش به شدت پایین است و تنها می تواند در کسری از زمان (مثلاً چند روز تا یک هفته قبل از امتحانات) بر یادآوری های ما تاثیر بگذارد.
خلاصه نویسی در این ارزیابی، امتیاز ضعیفی را به خود اختصاص داد، زیرا نتیجه و اثربخشی خلاصه نویسی کلی نمی باشد. با این حال، مطالعات نشان داده است که این تکنیک از تکنیک های دیگری مثل دوباره خوانی، هایلایت کردن و خط کشیدن زیر مطالب مفید تر است.
نکاتی برای خلاصه نویسی: هنگام خلاصه نویسی کردن بسیار مهم است که مفاهیم اصلی و کلی انتقال داده شود، زیرا مبنای دانش شما است. علاوه بر این، با استفاده از نشانه های اختصاری می توانید مواد درسی بیشتری را خلاصه کنید. همچنین ، اگر خلاصه نویسی را با تکنیک امتحان گرفتن ترکیب کنید، این امکان را به شما می دهد که واقعا مطالب را درک کنید .
تکنیک یادگیری دوره کردن مطالب ( تاثیر ضعیف در افزایش میزان یادگیری)
دوره کردن یکی دیگر از روش های محبوب دانش آموزان است. این تکنیک به صورت تئوری، یادگیری را بهبود می بخشد. زیرا میزان کل اطلاعات حفظ شده را افزایش می دهد. البته این روش در میان روش های دیگر امتیاز خوبی را به خود اختصاص نداده است. علاوه بر این ، این روش نیاز به هیچ آموزش خاصی ندارد، زمانی را که صرف دوره کردن مطالب می کنیم، در واقع بازده چندان مطلوبی به ما نمی دهد. تحقیقات نشان داده است بعد از اولین دوره کردن، دانش آموزان بازده کمی دریافت کرده اند.
نکاتی برای دوره کردن مطالب : برای به کار بردن این تکنیک زمان کمی را به آن اختصاص دهید. به این صورت که در حین مطالعه مطالب جدید، هر بار مقداری از مطالب قبلی را نیز مرور کنید. با استفاده از این روش شما هر روز مطلب جدیدی یاد می گیرید و درس های قبلی را نیز دوره می کنید.
تکنیک مطالعه، حفظ کردن با کلمات کلیدی
این تکنیک به طور شگفت انگیزی در بین ارزیابی های ضعیف قرار گرفته است. شاید به این دلیل که برای حفظ کردن هر گونه مطلب یا موضوعی می تواند به کار رود. به عنوان مثال، این روش به میزان قابل توجهی برای حل مسائل جبری ضعیف عمل می کند. ایده استفاده از این روش برای تصویر سازی ذهنی و یا ایجاد ارتباط ذهنی با کلمات و اصطلاحات است. بعضی از افراد می گویند که تصویر ذهنی یکی از اشکال قدرتمند یادگیری است، این روش برای موارد خاصی تاثیر گذار است که عبارتند از : 1) یادگیری واژگان خارجی جدید 2) اصطلاحات پزشکی 3) تعریف کلمات 4) مواد کانی و ویژگی های آنها و 5) تعاریف علمی .
با این حال، نویسندگان دریافتند که این تکنیک برای کلمات و ایده ها تاثیر گذاری محسوسی داشته است. دلیل محدودیت این روش ، سودمندی کم آن برای به خاطر سپردن مطالب طولانی است.
نکاتی برای حفظ کردن با کلمات کلیدی : اجازه ندهید ارزیابی ضعیف این تکنیک مانع استفاده کردن شما از آن شود. حفظ کردن با کلمات کلیدی یک روش ارزشمند یادگیری کلمات و ایده ها است. به منظور ایجاد پایداری در دانش آموخته شده تان، باید تصاویر ذهنی که می سازید به یادماندنی تر باشد و چند بار در فواصل زمانی مشخص برای شما تکرار شوند.
تکنیک تصویرگری و خیال پردازی (تاثیر ضعیف در افزایش میزان یادگیری)
این روش متفاوت با روش قبلی (حفظ با کلمات کلیدی) می باشد. زیرا اینجا به جای کلمات کلیدی یک تصویر ذهنی کلی از جملات و مفاهیم به ما می دهد .
با این حال، پژوهش نشان می دهد که به کارگیری این روش مانند حفظ با کلمات کلیدی محدودیت دارد. این تکنیک هم نیازی به آموزش خاص برای مؤثر واقع شدن ندارد. این تکنیک فقط به متن محدود است که به راحتی قابل تصور است و برای مفاهیم انتزاعی مانند موضوعاتی که ماهیت ریاضی و علمی دارند، مفید نمی باشد. البته قابل ذکر است که این روش در افراد مختلف بازدهی متفاوتی داشته است و برخی دانش آموزان از آن نتیجه گرفته اند و برخی دیگر نه.
اگرچه شواهدی مبنی بر این بوده است که تکنیک تصویر سازی برای جملات کوتاه تاثیر خوبی داشته است ، اما طبق مطالعات بر روی دانش آموزان دبیرستانی این روش برای به خاطر سپردن متن های طولانی کاربرد چندانی نداشته و مفید نیست.
نکاتی برای تصویر سازی و خیال پردازی: برای به حداکثر رساندن تاثیر این تکنیک سعی کنید از تصاویر به یادماندنی استفاده کنید . این به شما کمک می کند که بتوانید آن تصویر را روی کاغذ بکشید و با این کار آتن را در ذهنتان ثبت کنید.
طبقه بندی از قوی ترین به ضعیف ترین
در این قسمت هاو کن یو این ده روش مطالعه را بر اساس میزان سودمندی آنها طبقه بندی کرده است :
- تمرین توزیعی
- امتحان گرفتن از خود
- تمرین بینابینی (لایه ای)
- خود – توضیحی
- سوال کردن از جزئیات
- خلاصه نویسی
- دوره کردن
- حفظ کردن با کلمات کلیدی
- تصویر سازی ذهنی
- هایلایت کردن / نشانه گذاری / زیر مطالب خط کشیدن
به خاطر داشته باشید که این روش ها هر کدام به تنهایی مورد بررسی قرار گرفته است و این مقاله نتیجه ترکیب شدن آنها با هم نیست. برای نتیجه گیری بهتر در درس خواندن بهتر است از ترکیب کردن چندین روش با هم استفاده کنید.
برای ارسال دیدگاه خود، ابتدا وارد حساب کاربری خود شوید.
ورود