عامل حرکت دهنده ی ماشین های بنزین سوز و گاز سوز، احتراق و انفجار انرژی است که بخشی از آن به وسیله ی شمع انجام می شود. شمع ها جریان الکتریکی حاصل از احتراق را کانالیزه می کنند، و سوخت را آتش می کنند. شمع خودرو بخشی اساسی از هر موتور احتراق و تمامی ماشین های مدرن است. اما شمع ها هم مثل تمامی قطعات ماشین استهلاک دارند و در عین حال تعمیر آنها آسان است و با تشخیص درست و استفاده از ابزار مناسب و دانش صحیح می توان انها را تعمیر کرد. در زیر اطلاعات بیشتری ارائه شده است. همراه ما بمانید.

برداشتن شمع های قدیمی

محل دقیق شمع  خودرو را بدانید (به دفترچه راهنمای ماشین مراجعه کنید)

وقتی کاپوت ماشین را بالا می زنید، مجموعه ای از ۴ تا ۸ سیم مشاهده می شود که به قسمت های مختلف موتور منتهی شده اند. شمع ها در انتهای این سیم ها قرار دارند و زیر روکش هایی که انها را متصل کرده پنهان شده اند.

[su_box title=”نکته” box_color=”#e2819b” title_color=”#ffffff”]در یک موتور ۴ سیلندر شمع ها در بالا یا کنار موتور در یک ردیف قرار گرفته اند.[/su_box]

[su_box title=”نکته” box_color=”#e2819b” title_color=”#ffffff”]در یک موتور ۶ سیلندر، شمع ها در بالا یا کنار سر موتور قرار گرفته اند. در موتورهای V6 و V8 سیلندر ، شمع ها به طور یکنواخت و جداگانه در هر طرف موتور قرار گرفته اند.[/su_box]

موتور برخی ماشین ها روکش هایی دارد که می توان آنها را برداشت و زیر آنها سیم های شمع را مشاهده نمود. اگر رد این سیم ها را بگیرید به خود شمع ها می رسید. همیشه باید ببینید که شمع ها کجا قرار دارند و چه تعداد شمع وجود دارد. باید شکاف و اندازه ی مناسب سوکت را برای برداشتن شمع ها بدانید. علاوه بر اینها باید بدانید که چه تعداد کابل هادی به سیلندر منتهی می شوند تا هنگام تعویض آنها گیج نشوید و جای آنها را اشتباه نکنید. در این مرحله خوب است کابل های هادی را بررسی کنید تا مبادا ترک برنداشته باشند و فرسوده نشده باشند و اگر اینطور بود آنها را هم عوض کنید.

قبل از برداشتن شمع ها بگذارید موتور خنک شود

اگر مدتی با ماشین در حال حرکت بوده اید ، شمع ها و تمام موتور و سیستم اگزوز بسیار داغ خواهند بود. فقط وقتی که موتور به اندازه ی کافی خنک شد که بتوانید به آن دست بزنید، به تعویض شمع ها مبادرت کنید. در ضمن، همینکه ممنتظر خنک شدن موتور ماشین هستید ابزار کار را هم آماده کنید. برای تعویض شمع های ماشین به ابزار زیر نیاز دارید:‌

موارد مورد نیاز

• آچار بکس جغجغه ای
• میل انبساط
• سوکت شمع، که معمولا در اکثر مجموعه های سوکت جغجغه ای وجود دارد
• یک اندازه گیر شکاف شمع یا فیلر گیج، که در مغازه های لوازم یدکی موتور وجود دارند

اولین شمع را بردارید

انتهای پریز سیم را محکم بگیرید و آن را به آرامی از موتور بیرون بکشید تا شمع معلوم شود. فقط سیم را آرام بیرون بکشید نه محکم چرا که کابل هادی شمع خراب می شود. چار بکس را با میل انبساط جفت کنید و از چرخ جغجغه ای برای بیرون کشیدن شمع از محفظه اش با احتیاط و آرام استفاده کنید.

وقتی در حال بررسی این هستید که آیا شمع ها نیاز به تعویض دارند یا خیر، کافی است یک شمع را بردارید و شکاف را بررسی کنید. اگر اتصال ها سوخته اند ، شمع و کابل هادی را به گشتاوری با تنظیمات صحیح وصل کنید و سپس به مغازه لوازم یدکی خودرو بروید و شمع های جدید بخرید. باید شمع ها یکی یکی تعویض کنید و ترتیب تعویض آنها را در نظر داشته باشید. شمع ها به ی کترتیب معین آتش می کنند و اگر سیم اشتباه را به شمع اشتباه بزنید ، موتور بد کار خواهد کرد و یا اصلا کار نخواهد کرد و تازه به موتور آسیب هم وارد خواهد آمد.

یادتان باشد: اگر در هر بار بیش از یک شمع را بردشته و بیرون آوردید، رد کابل های هادی و شمع های مربوطه را در نظر داشته باشید و آنها را با قطعات کوچک چسب مشخص کنید. هر سیم را با یک عدد مشخص کنید و سپس شمع مربوط به آن را هم با همان عدد مشخص کنید تا گیج نشوید.

شکاف شمع را اندازه گیری کنید

این عدد باید چیزی بین ۰.۲۸ تا ۰.۶۰ اینچ باشد و بسته به مجموع شمع های ماشین و مدل ماشین، جای بیشتری هم داشته باشد. این روزهاف اکثر شمع ها مطابق با شماره مدل شمع و کاربرد آنها از قبل تنظیم شده اند، اما باز هم عقل حکم می کند که دوباره چک کنید. برای یافتن فاصله بهینه برای شکاف شمع به دفترچه راهنمای خودرو مراجعه کنید و از یک اندازه گیر فیلر یا گیج برای بررسی فاصله استفاده کنید.

اگر فاصله ی شکاف شمع بیشتر از مقداری بود که گفتیم، اما شمع هنوز از کیفیت نسبتا بالا برخوردار بود و می شد شکاف آن را تنظیم کرد، می توانیدشمع را طوری به یک سطح چوبی بزنید که گیج بین شکاف شمع باشد، و این کار را تکرار کنید تا اندازه ی مطلوب به دست بیاید. یا می توانید شمع های جدید بخرید. معمولا توصیه می شود که شمع ها را بعد از هر ۲۰۰۰۰ کیلومتر یا ۱۲۰۰۰ مایل تعویض کنید. شمع ها چندان گران نیستند و تعویض آنها در دفعات منظم و مرتب توصیه می شود تا به درد سر نیفتید.

اگر می خواهید شمع های جدید را به جای شمع های قدیمی بگذارید، از ابزار و تجهیزات مناسب هم، نظیر چک کننده ی شکاف، باید استفاده کنید. این ابزار معمولا یک حلقه ی فلزی است که می توانید با استفاده از آن ببینید که الکترودها برای آتش کردن مناسب، به اندازه ی کافی به هم نزدیک هستند یا خیر.  فیلر گیج ها ( اندازه گیرهای فیلر) هم از این هم دقیق تر هستند و کاربردهای گسترده ای دارند. برای قطعات هم به همین ترتیب:‌ همیشه قطعات اصل و با کیفیت بخرید. پول خوب بدهید تا در قبال آن آسودگی خاطر و اطمینان داشته باشید.

شمع های موجود را چک کنید تا مبادا مستهلک شده باشند

یادتان باشد که حتی اگر شمع به خوبی هم کار کند، اگر دیدید کثیف است امری طبیعی است. از سوی دیگر، اگر دیدید در اطراف الکترودهای شمع چیزهای سفید و آهکی انباشته شده اند و یا نشانه هایی از سوختگی دیدید یا قسمت هایی از الکترود وجود نداشت، قضیه فرق می کند. انباشت دوده ای و سیاه و سنگین می تواند مبین این باشد که شمع ها را باید عوض کنید.

اگر شمع ها خمیده، سیاه یا شکسته بودند، ممکن است موتور به مشکل مکانیکی دچار شده باشد و بنابراین باید بدون فوت وقت به نزد مکانیک مجرب و خبره یا مغازه های لوازم یدکی خودرو بروید.

نصب شمع های جدید

شمع های مناسب بخرید

می توانید برای این کار به دفترچه راهنمای ماشین مراجعه کنید. صدها مدل شمع در ابعاد مختلف وجود دارند که قیمت آنها هم با هم متفاوت است. جنس انها هم همینطور: از پلاتینیوم، ایریدیوم و ایتریوم و غیره ساخته شده اند. شمع های ساخته شده از فلزات گرانبها (نظیر ایریدیوم و پلاتینیوم) معمولا گرانتر از فلزات کم ارزش تر (نظیر مس) هستند و روکش های آنها هم در برابر پوسیدگی و خوردگی مقاوت تر است. اگر در این رابطه دو دل هستید، با یک فروشنده ی لوازم یدکی خودرو حرف بزنیدتا به شما مشورت بدهد و یا به فروشگاه لوازم یدکی خودرو بروید و شمع های اصل بخرید.

یک قاعده ی کلی این است که همان شمع هایی را بخرید که در حال حاضر در ماشینتان وجود دارند. هیچ وقت شمع ارزان تر نخرید و زیاد هم به تعمیر و تعویض چیزی که دارد به خوبی کار می کند فکر نکنید. تولید کننده این شمع ها را بیهوده نگذاشته است، بنابراین کار را ساده کنید و همان شمع هایی را بخرید که در حال حاضر در ماشینتان وجود دارد.

می توانید شمع هایی با قابلیت تنظیم شکاف بخرید و یا شمع هایی تهیه کنید که شکاف آنها ثابت است. بنابراین به خودتان بستگی دارد که آیا می خواهید شمع ها را مرتبا بررسی کنید و تنظیمات ریز را انجام دهید یا خیر. اگر آری، شمع هایی با قبلیت تنظیم شماف بخرید. علاوه بر این، حتما باید انذازه ی شکاف شمع ها مناسب اندازه ی ماشین باشد. اگر خودتان بررسی کنید متوجه خواهید شد. آن را از بسته در بیاورید و یک بررسی سریع بکنید تا از اندازه ی آن مطمئن شوید.

قبل از قرار دادن شمع های جدید، دور سیم ها را تمیز کنید

وقتی دارید شمع ها را نمیز می کنید، فرصت خوبی است که سیم ها را هم بررسی کنید تا ببینید آیا دچار پوسیدگی شده اند یا خیر و نیز دور پایانه ی سیم ها را هم تمیز کنید. برای تمیز کردن اطراف اتصالات سیم ها از هوای فشرده شده و یا برس سیم استفاده کنید. در صورت لزوم، سیم ها را هم عوض کنید.

شمع خودرو جدید را قبل از نصب، روان و لغزنده کنید

اگر قرار است شمع را در یک موتور آلومنیومی نصب کنید، مقداری مایع روان کننده ی ضد قاپیدن روی پیچ های شمع بمالید. خاصیت ضد قاپیدن مانع بروز واکنش شیمیایی بین فلزات نامشابه می شود. همچنین می توانید از مقداری سیلیکون دی الکتریک داخل بوت سیم شمع قرار دهید تا در آنینده راحت تر بیرون بیایند. همیشه ، شمع را به عقب بپیچانید تا زمانی که حفره را به دستی پیدا کرده باشید تا به سر و شمع ها آسیب نرسد. حتما بوت سیم شمع را روی شمع قرار دهید. ممکن است لازم باشد اندکی آن را فشار دهید تا جا بیفتد. اگر آن را به دستی قرار ندهید، موتور خوب کار نخواهد کرد. ( و هنگام رانندگی ماشین مدام تکان خواهد خورد)

شمع های جدید را وارد کرده و چرخ جغجغه ای را سفت کنید

با استفاده از سوکت شمع یدکی، هر شمع را از موتور بیرون بیاورید و آن را با یک شمع یدکی جدید عوض کنید. با دست، اندکی آن را سفت کنید (مثلا یک هشتم چرخش). هیچوقت شمع ها را زیاده از حد نپیچانید چرا که سیم روی سر موتور پاره می شود و برای تعمیر باید وقت و پول هزینه کنید. حتما یادتان باشد که کابل های شمع یدکی را جای شمع هایی بگذارید که قبلا بودند، و وقتی این کار را انجام دادید، چسب را بر دارید. اگر دوست داشتید می توانید مشخصات گشتاور شمع ها را در دفترچه خدمات ( نه دفترچه راهنما) خودرو ببینید و برای قرار دادن گشتاور از یک چرخ جغجغه ای استفاده کنید.

در صورت بروز هرگونه مشکل و سوال در خصوص تعویض شمع خودرو میتوانید آن را در بخش نظرات مطرح کنید تا در اسرع وقت به آن پاسخ دهیم.